Jak wygląda procedura zobowiązania osoby nadużywającej alkohol do leczenia odwykowego?
Przepisy regulujące procedurę leczenia osób uzależnionych od alkoholu reguluje ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Do Sądu złożyć wniosek mogą dwie instytucje:
- Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Jastrzębi,
- Prokuratura,
Złożenie wniosku o przymusowe leczenie bezpośrednio do Sądu – a nie za pośrednictwem Komisji lub Prokuratury – spowoduje, że Sąd odrzuci taki wniosek, jako pochodzący od osoby nieuprawnionej.
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Jastrzębi przyjmuje wnioski o leczenie osób uzależnionych od alkoholu, które posiadają miejsce zamieszkania lub pobytu na terenie gminy Jastrzębia. GKRPA ma siedzibę w budynku Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Jastrzębia 119.
Posiedzenie Komisji odbywa się raz w miesiącu w drugi wtorek miesiąca od godziny 15:30.
Zgłoszenia przyjmowane są osobiście (trzeba przyjść z dowodem osobistym), w godzinach od 8:00 do 15:00.
Telefonicznie (tel. 48 312 14 23 w.22,23 lub 48 384 05 07) udzielane są jedynie informacje ogólne; informacje o stanie konkretnej sprawy udzielane są tylko na miejscu, nie przez telefon.
Problem alkoholowy zgłosić może każdy. Najlepiej jest (i tak bywa najczęściej), gdy osoba zgłaszająca, to członek najbliższej rodziny, który dobrze zna skalę problemu i wie, jak naprawdę wygląda sytuacja rodzinna. Oczywiście, gdy najbliższa rodzina nie chce zgłosić sprawy (bo jest np. zastraszana przez alkoholika), przyjmowane są zgłoszenia od dalszych członków rodziny, jak i osób niespokrewnionych. Ponadto, wniosek o leczenie mogą do Komisji złożyć inne instytucje, takie jak Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Policja, itp.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, na leczenie można skierować osoby, które w związku ze swoją chorobą alkoholową:
• powodują rozkład życia rodzinnego,
• powodują demoralizację nieletnich,
• systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny,
• uchylają się od pracy.
Wariant 1
Osoba, którą Komisja wzywa, przychodzi na Komisję i przyznaje, że ma problem alkoholowy oraz że chce podjąć leczenie.
To wariant najbardziej optymistyczny, bo powszechnie wiadomo, że zmotywowanie do podjęcia leczenia daje największe szanse na wyjście z nałogu. W takim przypadku, przedstawiamy ofertę Poradni Leczenia Uzależnień w Radomiu. Zawsze należy pamiętać, że leczenie jest bezpłatne. Osoba, która dobrowolnie podejmie leczenie (można podjąć leczenie w innej Poradni Leczenia Uzależnień), nie jest pozostawiana sama sobie, gdyż zobowiązana jest do zgłaszania się w gminnej komisji (zazwyczaj raz na 1-2 miesiące) z aktualnym zaświadczeniem, wydanym przez poradnię, potwierdzającym uczęszczanie na terapię. Takie osoby zawsze są informowane, że w przypadku zaprzestania leczenia i zaniedbania dostarczania zaświadczeń o kontynuacji leczenia, sprawa zostanie skierowana do Sądu.
Wariant 2
Osoba wezwana przychodzi na Komisję i oświadcza, że nie ma problemu alkoholowego i nie zamierza podjąć leczenia.
W takiej sytuacji zawsze kierowana jest na badanie do biegłych sądowych, którzy są uprawnieni do orzekania o uzależnieniu (są to: lekarz psychiatra oraz psycholog lub terapeuta uzależnień). Badanie jest bezpłatne (koszty pokrywa Gmina), a jego wynik jest bardzo istotny zarówno dla Komisji, jak i w ewentualnym postępowaniu przed Sądem. Jeżeli z opinii biegłych wynika, że osoba nie jest uzależniona, sprawa przed Komisją jest zamykana. Jeżeli natomiast z opinii biegłych wynika, że dana osoba jest uzależniona, to wtedy kolejny raz motywuje się ją do leczenia. W przypadku, gdy osoba chce podjąć leczenie dobrowolnie, to zastosowanie ma wariant 1 (czyli leczenie dobrowolne, ale pod nadzorem Komisji). Jeżeli - mimo opinii biegłych potwierdzającej uzależnienie - osoba odmawia leczenia, stosuje się wariant 3.
Wariant 3
Kierowanie wniosku o przymusowe leczenie do Sądu.
Procedura sądowego zobowiązania do leczenia odwykowego jest uruchamiana w następujących przypadkach:
- mimo opinii biegłych potwierdzającej uzależnienie osoba odmawia przed Komisją podjęcia leczenia;
- wtedy gdy osoba, która zgodziła się na badanie przez biegłych, nie zgłosi się na nie, Komisja również kieruje sprawę do Sądu;
- do Sądu sprawa kierowana jest wtedy, gdy osoba w ogóle nie zgłosi się do gminnej komisji na rozmowę motywacyjną;
- w przypadku, gdy osoba zgłosi się na wezwanie Komisji i oświadczy od razu, że nie zgadza się na badanie przez biegłych i nie zamierza się leczyć dobrowolnie, sprawa również jest kierowana do Sądu.
Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych nie ma wpływu na czas rozpatrzenia sprawy przez Sąd. Ten etap postępowania odbywa się już bez udziału członków Komisji (z pewnymi wyjątkami, gdy Sąd zadecyduje o obowiązku uczestniczenia przedstawiciela Komisji podczas rozpraw). Należy podkreślić, że Sąd ma pełną swobodę w ocenie dowodów w sprawie, choć zazwyczaj najważniejszym dowodem, który ma wpływ na jej wynik, jest opinia biegłych. Sąd może na podstawie zebranych dowodów (opinii biegłych, zeznań uczestnika, świadków, wywiadu Policji) wydać następujące orzeczenie:
- oddalić wniosek, gdy osoba nie jest uzależniona,
- orzec obowiązek leczenia odwykowego w niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego, czyli poradni lub w stacjonarnym zakładzie leczenia uzależnień, czyli w szpitalu.
Postępowanie przed sądem jest dla osoby uzależnionej bezpłatne, koszty sądowe ponosi gmina Jastrzębia. Sąd orzeka o obowiązku leczenia odwykowego w formie postanowienia. Sądowy obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu trwa tak długo, jak tego wymaga cel leczenia, nie dłużej jednak niż dwa lata od uprawomocnienia się postanowienia sądu. Na czas trwania obowiązku leczenia sąd może ustanowić nadzór kuratora.
